Het belang van het bos
Actueel
Geschreven door Redactie- Geplaatst op 17 april 2021
- 0 reacties
Geschreven door RedactieHet is tientallen jaren geleden, ik mocht mee op een wandeltocht met een Colombiaanse uitwisseling, weliswaar in Nederland, maar toch. We gingen naar het bos, naar de Veluwe. Na een halfuur lopen in het bos vroeg een Columbiaan aan mij waar het bos was… Hij vond het een park en hij had gelijk. In een natuurlijk bos kun je nauwelijks normaal lopen. In de Nederlandse bossen is alles aangeharkt, er liggen geen takken op de grond, laat staan ontwortelde bomen, ze zijn monotoon qua begroeiing.
Hoe erg is dat? Natuurlijke bossen dragen bij aan hun omgeving door zuurstof te leveren, de luchtkwaliteit te verbeteren, het klimaat te verbeteren, water te zuiveren en te behouden, de bodem levend te houden en kunnen op die manier planten en dieren te faciliteren. Tijdens het fotosyntheseproces nemen bomen kooldioxide op en produceren ze de zuurstof die we inademen. Een hectare bos absorbeert per jaar zes ton kooldioxide en geeft vier ton zuurstof af. Dit is genoeg om in de jaarlijkse behoeften van 10-tallen mensen en dieren te voorzien. Bomen, struiken en graszoden filteren ook lucht door stof te verwijderen en andere vervuilende stoffen zoals koolmonoxide, zwaveldioxide en stikstofdioxide te absorberen. Nadat bomen schadelijke deeltjes hebben onderschept, spoelt de regen ze naar de grond.
Bomen staan net als andere planten op een vaste plek. Dat vereist aanpassingsvermogen. Bij slechte omstandigheden is verhuizen er niet bij. Bomen bouwen daarom ook netwerken op, ze communiceren zelfs met elkaar (door wortels en schimmels). Bomen leggen om dezelfde reden reserves aan (voor mindere tijden). Met grondstoffen wordt economisch omgesprongen. Ja, er wordt zelfs onderhandeld met micro-organismen (waaronder schimmels) voor het uitwisselen van voedingsstoffen.
Het zit allemaal geavanceerder in elkaar dan het op het eerste gezicht lijkt, maar achteraf gezien ook niet onlogisch al je weet dat bomen oud kunnen worden. Een Baobabboom (ook wel Apenbroodboom genoemd) bijvoorbeeld kan ruim 6.000 jaar oud worden. Ook de Sequoia’s, bepaalde Cipressen en ceders (zie afbeelding) kunnen probleemloos 4.000 jaar oude worden. Wil je die leeftijd kunnen bereiken dan moet je voorbereid zijn op mindere tijden.
Wie een bos kapt, “kapt” regen. Ja, een volwassen boom in blad is dorstig, maar zo’n boom verdampt ook heel wat water, probleemloos 300 liter per dag. Bossen zijn daarmee de motor achter regenbuien, verder landinwaarts. Het feit dat Australië voor het grootste gedeelte onleefbaar is komt door het kappen van bossen aan de kust. 80% van de regen in China komt uit de bossen in Siberië! Hiermee is ook meteen het belang van naaldbomen aangetoond. Het verdampingsproces van deze bomen gaat in de winter door.
Bossen zijn gebaad bij concurrerende soorten, monotone bossen zijn kwetsbaar. Bij concurrentie gaan bomen extra hun best doen om er beter uit de strijd te komen dan andere soorten. Bomen weten door communicatie (wortels) of er andere soorten zijn. Interessant is in dit kader ook dat beconcurreerde bomen meer vrucht dragen. Het kappen van ander type bomen in de buurt van de Braziliaanse Paranootboom had een negatief effect op de opbrengst… Je wordt lui zonder concurrentie.
Zowel boven- als ondergronds zijn bomen essentieel voor de ecosystemen waarin ze leven. Verreikende wortels houden de grond op zijn plaats en bestrijden erosie. Bomen nemen (dus) regenwater op en slaan het op, waardoor afvloeiing en sedimentafzetting na stormen worden verminderd. Dit helpt de grondwatervoorraad weer aan te vullen, voorkomt het transport van voedingsstoffen naar beken en voorkomt overstromingen. Afgevallen bladeren vormen weer een uitstekende compost die de grond verrijkt.
Het belang van het bos voor het leven zoals wij dat kennen is groot. En toch verdwijnt het bos in een rap tempo – dit jaar al bijna 1,5 miljoen hectaren (zie www.worldometers.info). De oorzaak is de mens, diezelfde mens die van de bossen afhankelijk is. Kortetermijnwinst prevaleert: kap voor hout, kap voor landbouwgrond, het onttrekken van water voor menselijke consumptie, etc. In bijvoorbeeld Californië (VS) is de bodem zo droog dat de kans dat het afgebrande bos terugkomt uiterst klein geacht wordt.
Wil jij ook een aantal vierkante meters bos aankopen in Nederland? Of geef jij iemand een aantal m2 bos cadeau? Kijk op de site van BuyWold voor de mogelijkheden.