De Bof en vaccinatie

Kinderziektes
Kind op het strand

Soms is het weer in het nieuws: de bof waart rond, voornamelijk onder studenten. Zo’n honderd mensen zijn er mee geïnfecteerd.

Veel jonge mensen zijn er door de vaccinaties in hun kindertijd niet mee in aanraking gekomen, en dat is jammer. Want het doormaken van de ziekte op jeugdige leeftijd geeft levenslange immuniteit. Vaccinatie daarentegen werkt maar 15 jaar, vaak niet eens volledig, en het heeft wel forse nadelen en gevolgen.

Wat is de bof?

De bof  is een acute infectieziekte waarbij een of beide oorspeekselklieren zijn aangedaan. Er treedt een pijnlijke zwelling op. Ook andere speekselklieren kunnen meedoen. Kenmerkend is de pijn bij de oorlel, onder het oor en langs de kaaklijn. Kauwen verergert de pijn, evenals het nuttigen van zure spijzen. Verder zijn er ook algehele ziekteverschijnselen, zoals koorts, hoofdpijn, verminderde eetlust en moeheid. Na een dag of drie is de zwelling maximaal, om dan daarna in een week te verdwijnen. Het ziekteverloop kan soms heftig zijn.

Besmetting

De bof treedt meestal op de vorm van een epidemie, met tussenpozen van 5-10 jaar. Door aanhoesten komt het virus via de mond of neus binnen, waarna het zich vermenigvuldigt in de speekselklier. Dit duurt 1-6 dagen voordat de zwelling optreedt tot nadat de zwelling is verdwenen. Incubatietijd (de tijd waarin men besmet kan raken) is 2-3 weken; er is kans op besmetting tot 2 weken na het begin van de ziekte. Ongeveer 30-40 % van de besmette personen krijgt geen ziekteverschijnselen, maar verkrijgt wel een levenslange immuniteit.

Behandeling van Bof

Meestal is dat niet nodig. Bedrust is voldoende, en om de ongemakken te verzachten kan zo nodig vloeibaar voedsel genuttigd worden en is het beter om vette-, zure-, en eiwitrijke voeding te vermijden en de patiënt veel te laten drinken. Geef geen “koortswerende” middelen, immers: koorts geeft aan dat het lichaam hard werkt, dus dat kun je beter niet onderbreken, en: koorts geneest.

Complicaties

  • Bij jonge kinderen en schoolgaande kinderen uiterst zeldzaam.
  • Bij adolescenten en volwassenen is er een verhoogde kans op complicaties.

Nevenverschijnselen

  • Orchitis; dit is een ontsteking van de teelbal, meestal eenzijdig. Deze treedt op bij 20-30 % van de patiënten indien de bof na de puberteit wordt doorgemaakt. Complicaties zoals onvruchtbaarheid treden zeer zelden op. Toch is dat nog steeds een wijd verbreid fabel.
  • Meningo-encephalitis; dit is een hersen(vlies)ontsteking, deze treedt op bij 6-25% van de patiënten indien de bof na de puberteit wordt doorgemaakt. Er is altijd volledige genezing zonder restverschijnselen.
  • Pancreatitis; dit is een ontsteking van de alvleesklier. Deze treedt zelden op en geneest vrijwel altijd zonder restverschijnselen.

Het bofvaccin wordt sinds 1987 in Nederland toegediend, samen met de inenting tegen mazelen en rode hond, het BMR vaccin geheten, op de leeftijd van 14 maanden met een herhaling op het 9e jaar. Maar omdat de bof een onschuldige kinderziekte is met uiterst zelden complicaties, biedt vaccinatie daarom geen voordelen. Integendeel: het geeft juist kans op verschuiving naar latere leeftijd waar de ziekte kan optreden met meer complicaties tot gevolg.

Na bofvaccinatie kan optreden:

  • Speekselklierontsteking
  • 1:200 teelbalontsteking, hersenvliesontsteking
  • Diabetes
  • 1:500.000 enkelzijdige doofheid
  • Huidbloedinkjes
  • Allergische reacties
  • Oogzenuwontsteking
  • Shock
  • Ernstige a-typische bof
  • Huiduitslag
  • Jeuk
  • Koortsstuipen

Gevaren van ieder vaccinatie met (verzwakt)levende virussen zijn:

    1. Verontreiniging van het vaccin met andere levende virussen.
    2. Overgevoeligheidsreacties.
    3. Activering van auto-immuunziekten zoals reuma, MS; deze ziekten zullen zich pas veel later openbaren.
    4. In combinaties met de mazelen en de rode hond de specifieke risico’s van de beide andere vaccins.

Wist u dat:

  • Gevaar voor onvruchtbaarheid nooit is bewezen en berust op een wijdverbreid sprookje.
  • Complicaties als onvruchtbaarheid alleen kunnen ontstaan ná onderdrukking van de bof door bijvoorbeeld antibiotica of koortswerende middelen.
  • Bewezen is dat het doormaken van de bof (of een andere kinderziekte) beschermt tegen (eierstok)kanker op oudere leeftijd. Deze bescherming is beter als de doorgemaakte ziekte voor de puberteit heeft plaatsgevonden.
  • Het doormaken van een kinderziekte het kind helpt in haar/zijn ontwikkeling.
  • Er na de vaccinatiecampagne een spectaculaire toename van de bof is gezien na de puberteit.
  • Er vanaf 1977 routinematig gevaccineerd wordt in de USA, maar dat dit geen daling laat zien van het aantal bofgevallen.
  • Er in 1993 in Zwitserland onder de gevaccineerde meer gevallen van bof geconstateerd werden dan onder niet ingeënte personen.
  • In 2008 er ook een aantal gevallen waren van de bof op een lagere school.
  • Dit altijd met enige regelmaat zal voorkomen, het is een illusie de bof totaal uit ons leven te bannen.

 Photo Credit: Pirata Larios via Compfight cc