Homeopathie: ook voor mannen
Als het goed is voelen we ons lijf niet of nauwelijks. Het doet wat...
De midlifecrisis uitgelegd
Ervaringen uit de praktijk
Geschreven door Redactie- Geplaatst op 29 januari 2020
- 0 reacties
De midlifecrisis is een psychologisch verzamelbegrip, dat de psychologische ontwikkelingsfase van mensen moet weergeven in de periode tussen de 35 en 50 jaar. Vaak wordt men op deze leeftijd geconfronteerd met zingevingsvraagstukken en kunnen daardoor uit balans kunnen worden gebracht. De term werd geïntroduceerd in 1965 door Elliott Jaques.
Begrip
Op middelbare leeftijd maken veel mensen een midlife transition door. Dit is een normaal groeiproces. 20% echter komt hierbij in een crisis terecht. De midlifecrisis is eigenlijk een keerpunt in het leven waarop iemand wegrent voor zijn ‘zelf’ die op de een of andere manier niet meer bij hem past. Hij is aan het vluchten voor schaduwen en demonen uit zijn jeugd en waar hij eigenlijk mee in het reine moet komen. Dit is een lange weg die hij moet gaan. Reken op jaren in plaats van maanden.
Een midlifecrisis is dus een emotionele staat van twijfel en onrust. Een persoon voelt zich oncomfortabel worden bij de gewaarwording dat zijn of haar leven half voorbij is. Het leidt over het algemeen tot een bezinning en zelfreflectie op wat men heeft gedaan met zijn of haar leven tot dat moment. Vaak gaat het gepaard met gevoelens dat men niet genoeg heeft bereikt, in welke zin dan ook. Mensen die een midlifecrisis ervaren klagen vaak over verveling of afgestompt zijn met hun baan, hun partner en hun sociale contacten. Men voelt een sterke aandrang om, soms ingrijpende, wijzigingen aan te brengen in deze levensgebieden. Er wordt nogal eens een koppeling gelegd met het levenslange proces van zelfactualisatie, een term die de psycholoog Abraham Maslov aan de top van zijn piramide plaatst (zie: motivatietheorie). Een midlifecrisis duurt ongeveer 3 tot 10 jaar bij mannen en 2 tot 5 jaar bij vrouwen: uiteraard is deze termijn strikt persoonsgebonden en er bestaat zelfs twijfel over de vraag of ieder mens te maken krijgt met een midlifecrisis. Tijdens de middelbare leeftijd zijn er diverse factoren die de persoonlijke ontwikkeling beïnvloeden. Deze factoren zijn onder andere (zeker niet uitputtend): werk en carrière; huwelijk en (buiten)echtelijke relaties; het volwassen worden van kinderen; fysieke veranderingen die gepaard gaan aan het ouder worden.
Iemand in een midlifecrisis pakt zijn problemen niet aan maar ontvlucht ze door zijn huidige leven te verlaten. Want daarin liggen zijn problemen en als hij een nieuw leven begint zijn dus ook zijn problemen weg, denkt hij (in feite neemt hij zijn onvrede met zich mee). Dus moet alles veranderen. Alles wat hem doet denken aan zijn huidige leven is fout. Zijn partner, gezin, vrienden, werk, uiterlijk doen hem allemaal denken aan zijn huidige leven. En dat wil hij ontvluchten, hij ervaart het als verstikkend. En dus moet dus alles anders. Omdat iemand in een midlifecrisis geen verantwoordelijkheden meer wil wordt er vaak afstand gedaan van de woning, de partner en (soms ook) de kinderen. Alleen als zijn echte problemen worden aangepakt en hij deze niet meer associeert met zijn huidige leven is er hoop.
Kenmerken
Sportwagens zijn vaak een van de dingen die een man in zijn midlifecrisis aanschaft. Mensen die aangeven in een midlifecrisis te zitten geven vaak een aantal kenmerken aan. Deze kenmerken zijn onder andere: een zoektocht naar een niet nader bepaald levensdoel of een vage droom; een sterke behoefte om zich (weer) jong en vitaal te voelen; het aanschaffen van ongebruikelijke of kostbare zaken zoals kleding, een racefiets, een snelle of dure auto of motorfiets, juwelen, hebbedingen e.d.; het extra aandacht schenken aan fysieke kenmerken; plotseling en soms irrationeel bepaalde ingrijpende beslissingen in het leven nemen; de behoefte om meer tijd alleen door te brengen of juist met bepaalde vrienden/vriendinnen.
Veel voorkomend gedrag
Mensen die een midlifecrisis doormaken laten veelal dezelfde gedragingen zien (er wordt in de hij vorm gesproken maar ook vrouwen kunnen een midlifecrisis doormaken)
- Iemand is ineens onherkenbaar voor zijn omgeving door 180 graden veranderd gedrag
- Nemen van irrationele beslissingen en deze uitvoeren, zonder de gevolgen te overzien
- Zomaar ineens willen scheiden, terwijl het huwelijk goed was en hij nog gewoon met de toekomst bezig leek
- Iets missen in de relatie maar niet goed kunnen aangeven wat er dan ontbreekt
- Zeggen niets meer voor de partner te voelen
- Het gevoel hebben dit te moeten doen, hoe raar het ook klinkt
- Vaak ineens verliefd op een ander (de ‘soulmate’)
- Met die ander ‘zo goed kunnen praten’ en ‘ zo op één lijn liggen’ (fantasiewereld die hij niet eeuwig volhoudt)
- Na verloop van tijd niet echt gelukkiger zijn in die nieuwe relatie (het is een vlucht)
- De partner de schuld geven
- Gezin in financiële en emotionele chaos achterlaten zonder wroeging
- Onbereikbaar, niet meer mee te praten
- Egoïstisch, alleen hijzelf is belangrijk
- Geen verantwoording nemen voor zijn daden
- Zich leeg voelen
- Iets anders willen maar niet duidelijk weten wat
- Partner, kinderen en vrienden links laten liggen, geen kritiek willen horen
- Weten dat wat hij doet fout is, maar niet anders kunnen
- Zich gedragen als een puber, waar geen gesprek mee te voeren is
- De balans op willen maken na een half leven
- Vaak onvrede over werk en relatie (Is dit nu alles?)
- Niet meer rationeel kunnen denken
- Vreemde blik in de ogen, zwarte kille ogen zonder emotie (‘shark eyes’)
- Zich niets aantrekken van het verdriet van de partner, emotieloos
- Het gevoel alsof het ze ‘overkomt’
- Geen normen en waarden meer lijken te hebben, geen fatsoen
- Alles zeggen om de relatie/het huwelijk omlaag te halen
- Geen signalen afgegeven, de midlifecrisis is er ineens! (heeft altijd al gesluimerd, het heeft niets met het huwelijk te maken want een midlifecrisis is een identiteitscrisis, geen relatiecrisis. Dit had de partner niet kunnen voorkomen)
- Niet willen vechten voor het huwelijk
- Euforische/manische trekjes vertonen, daardoor onherkenbaar voor de partner
- De partner heeft het gevoel ‘dat er iets niet klopt’ (info over midlifecrisis maakt de puzzel compleet)
- Pas als iemand wakker wordt uit de midlifecrisis de schade overzien
Fasen in de midlifecrisis
Een midlifecrisis verloopt in een aantal fases. Eerst komt denial (degene in de midlifecrisis piekert en peinst in zichzelf en trekt zich terug van gezin en familie), daarna volgt de angry fase (degene in de midlifecrisis is boos en kwaad en dit uit zich in geïrriteerd gedrag naar alles en iedereen), daarna volgt replay (de fase waarin ‘de bom’ wordt gedropt dus waarin men met een affaire op de proppen komt). Dit is helaas de langste fase en kan tot twee jaar of langer duren. Op het moment dat ‘de bom wordt gedropt’ zit men al zo’n 18 maanden in crisis, dus al op de helft of driekwart van zijn crisis. De fases worden niet altijd strikt achter elkaar opgevolgd, ze kunnen allemaal door elkaar heen lopen en men kan ook fases terug gaan. Alleen denial komt niet meer terug. Daarom kan men ook gewoon ‘vrienden’ met je zijn. Iemand in een midlifecrisis is in gedachten toch al bij je weg en staan al veel verder van je af. Als partner zit je echter met al die emoties, de verwerking die zij al lang hebben gehad. En daarom gaat dat dus bij de partner van iemand in een midlifecrisis niet zo gemakkelijk, misschien wel helemaal niet.
De meeste mensen in een midlfecrisis ‘affair down’, ze kiezen een fysiek veel onaantrekkelijker persoon bijvoorbeeld of kiezen iemand die ook een probleem heeft. En inderdaad, de meesten zijn niet gelukkig(er) in de nieuwe relatie. Er zijn alleen personen bij die nooit in de spiegel naar zichzelf gaan kijken en die blijven dus ronddolen en worden meestal verbitterde oude mensen die anderen de schuld blijven geven. Of ze worden wel ‘wakker’ maar blijven in de relatie zitten omdat ze die beslissing eenmaal hebben genomen en zij niet genoeg lef hebben om hun fouten te erkennen. Als de affaire geëindigd is volgt hierna depression (de depressie dus), dan withdrawal (degene in een midlifecrisis trekt zich in zijn eigen miserabele leventje en realiseert zich dan vaak wat hij stuk gemaakt heeft) en daarna volgt acceptance waarin alle fases de revue nog eens passeren behalve denial.
Deze fases moeten allemaal doorlopen worden en de gehele cyclus moet afgemaakt worden anders maakt hij nog een midlifecrisis door rond zijn 60e. Midlifecrisis komt voor bij mensen tussen de 35 en 50 jaar met uitschieters naar boven en beneden en vindt meestal plaats tussen het 15e en 20e huwelijksjaar.
In de media
Mensen in hun midlifecrisis zijn een regelmatig terugkerend onderwerp in veel films en televisieseries. Met name komedies en sitcoms maken dankbaar gebruik van de vele stereotypen die rond een midlifecrisis bestaan, zoals mannen van middelbare leeftijd die zich opeens weer gaan gedragen als tieners. Ze kopen nieuwe auto’s of gaan weer op vrouwenjacht.