Reumatoïde artritis: de achtergronden

Reuma
Reuma

Als we een naam aan een ziekte geven, wordt er verondersteld dat we precies weten wat er aan de hand is. Soms is dat ook zo, maar bij reuma lukt dat nog niet.

Bij een acute ziekte zoals griep is het makkelijker om het verloop en de behandeling in te schatten. De griep verloopt bij de meeste mensen hetzelfde. Ook is de tijd die de griep vraagt om te genezen, redelijk te voorspellen. Een acute ziekte kenmerkt zich doordat het vaak plotseling opkomt, je voelt je flink beroerd en daarna wordt het beter. Bij een meer chronische ziekte als reuma, is dit verloop bij individuele patiënten veel moeilijker in te schatten laat staan te voorspellen. Daarbij komt dat er veel patiënten zijn die wel reumatische verschijnselen hebben maar waarbij in het bloedbeeld de reumafactoren niet aangetoond kunnen worden. Volgens de reumatoloog hebben deze patiënten dan ook geen reuma ook al heeft men verschijnselen die vergelijkbaar zijn met die patiënten bij wie de reumafactor wel is aangetoond. Deze patiënten krijgen dan ook vaak artritis of artrose als diagnose te horen.

Reuma en ontsteking

In feite is reuma als systeemziekte gebaseerd op een ontstekingstendens van het lichaam. We kunnen in deze ontstekingstendens grofweg drie verschillende vormen onderscheiden.

  • De chronische en zich slechts zeer traag ontwikkelende vorm. Geleidelijk over de jaren nemen slechts langzaam de reumatische klachten toe. Soms maakt deze ontstekingsvorm zich kenbaar door de productie van slechts een weinig warmte, zwelling en roodheid.
  • De plotseling en snel optredende ontstekingen met erg veel hitte roodheid en zwelling waarbij de gewrichten niet direct aangetast worden. Slechts bij herhaalde acute ontstekingen ontstaan op termijn beschadigingen aan de gewrichten.
  • De plotselinge, heftige en snel destructieve ontstekingsvorm. Iedere ontsteking lijkt de gewrichten progressief te vernietigen en na iedere opleving van de ontsteking lijkt de patiënt aan mobiliteit te hebben ingeleverd.
    Er zijn patiënten die lijken te lijden aan een combinatie van deze ontstekingsvormen. Verder spelen bij de afzonderlijke reumapatiënt mogelijk een aantal verschillende elementen een rol die voor een effectieve behandeling van belang zijn.

De aanleg of predispositie

Ten eerste speelt er vaak een erfelijke aanleg. Reuma is bij veel patiënten een familiare aangelegenheid. Er zijn bijna altijd wel een of meerdere familieleden aan te wijzen die aan reuma lijden en ook van het voorgeslacht kan men zich herinneren dat oma toch echt aan een ernstige vorm van reuma leed.

De leefomstandigheden

Het werk en de leefomstandigheden van de patiënt kunnen ziekte bevorderend zijn. De eisen die we in ons dagelijks leven aan ons lichaam stellen kunnen zo belastend zijn dat er gewrichtsklachten en uiteindelijk reuma mede als gevolg hiervan optreden. Herhaalde overbelasting en jezelf forceren is voor niemand goed, maar kan bij iemand die geboren is met een erfelijke gevoeligheid voor reuma net de druppel zijn die de emmer doet overlopen. Zo kunnen ook de inwerking van klimatologische en weersomstandigheden het manifest worden van reuma in de kaart spelen of kunnen de gewrichtsklachten en de diverse ontstekingsreacties behoorlijk doen verslechteren.

Biografie

De gebeurtenissen die plaats vinden in iemands leven, vooral datgene wat aangeduid kan worden als ‘kommer en kwel’, kan een groot gevolg hebben voor de gezondheid. Veel financiële zorgen, verdriet, echtscheiding stress, spanningen etc. kunnen voor veel patiënten en zeer zeker ook voor de reumatische patiënt een toename van klachten ten gevolge hebben.

Constitutie

De ene mens is de andere niet en zo heeft ook de ene mens meer aanleg voor een bepaalde ziektevorm dan de ander. Deze ziektegevoeligheid ligt besloten in de aanleg of het gestel van de patiënt, of dat wat ook wel de ‘constitutie’ wordt genoemd. De constitutie bepaalt mede het ziekteverloop van een ziekte, of en hoe de chronische ziekte zich ontwikkelt en hoe de eventuele acute oplevingen verlopen. Ook de mate van schadelijke gevolgen van de acute oplevingen worden mede door de constitutie bepaald.

Aard van de chronische ziekte

Naast de constitutionele gevoeligheid speelt echter ook de activiteit en het karakter van de chronische ziekte een grote en soms bepalende rol. Zo kenmerkt reuma zich door een grote verscheidenheid in ziektevormen die een even zo grote variatie in ziekteverloop kunnen hebben. Zoals gezegd zijn er reuma vormen die op relatief korte termijn een destructie en grote vervorming van het aangedane gewricht ten gevolge hebben en er zijn ook vormen die zich heel geleidelijk over jaren ontwikkelen en die meer de weke delen (spieren) lijken aan te doen dan de gewrichten. Bij deze patiënten is reuma voor de buitenstaande veelal moeilijk waarneembaar behalve dan dat de patiënt zo geleidelijk in meerdere of mindere mate geïnvalidiseerd raakt. Zo kan een ziekte als reuma zich in meer of mindere mate degeneratief en destructief openbaren.

Bijkomende ziekten

Evenals bij alle chronische ziekten kunnen reuma patiënten gedupeerd raken door bijkomende acute ziekten zoals ‘de griep’. Het is vaak een dergelijke acute ziekte die ook de reumatische klachten kan doen verslechteren soms tot een acute opleving aan toe. Het krijgen van een dergelijke acute ziekte vraagt van een reuma patiënt extra veel energie. Immers, er moet door de eigen afweer gevochten worden op twee fronten. Enerzijds moet de chronische ziekte in bedwang gehouden en bestreden worden en daarbij wordt nu tijdens de acute infectieziekte ook de nodige energie opgeëist voor de bestrijding van deze bijkomende infectieziekte. Dit kan een risicovolle ziektecrisis oproepen waarbij het leven in het gevaar kan komen. Het is daarom dat in de reguliere geneeskunde een groep chronisch zieken tot risicogroep uitgeroepen zijn die voor iedere dreigende griep gevaccineerd zouden moeten worden om een dergelijke ziektecrisis te voorkomen. Het doormaken van een dergelijke bijkomende acute ziekte kan de al chronisch zieke patiënt in een veel slechtere conditie brengen en achter laten dan voor de acute ziekte het geval was. Het is dus zeker noodzakelijk om ook dergelijke acute ziekten adequaat te behandelen.

Homeopathie en reuma

De homeopathische geneeskunst is gericht op het versterken van de eigen afweer en de eigen immuniteit van de patiënt. Dit versterken vindt plaats op basis van het prikkelen en stimuleren van de zwaktes in het afweersysteem. Een geneesmiddel moet hiertoe bij machte zijn de ‘gaten’ in de afweer op te sporen en te zorgen dat vanuit het natuurlijke herstelvermogen deze ‘gaten’ als herstelreactie gedicht gaan worden. Zoals het bij een dijkdoorbraak geen zin heeft de dijk te versterken als men niet eerst het gat in de dijk dicht. En het gat in de dijk, of de zwakte in de afweer, moet eerst opgespoord worden voordat het gedicht kan worden. Het opsporen van de zwakte in de afweer van de patiënt is wat gebeurt doordat door het homeopathische geneesmiddel op basis van haar gelijksoortige werking de afweer als het ware ‘richt’ op natuurlijke zwakte en ziekte waardoor het natuurlijke herstelvermogen de rest doet. De patiënt geneest zichzelf. Het homeopathische geneesmiddel versterkt kunstmatig de ziektebeleving en als reactie geneest de patiënt zichzelf. Het proces is vergelijkbaar met het stoten van het hoofd. Wanneer u tijdens een actie uw hoofd stoot krijgt u in eerste instantie in feite een deuk in uw hoofd door de inwerkende kracht van de stoot. Door het werken van uw levende lichaam komt er als reactie een bult tevoorschijn en wel precies op de plek waar u zich heeft gestoten en niet ergens anders. Op dezelfde manier stimuleert een homeopathisch geneesmiddel het zelfgenezende vermogen van de mens de zgn. ‘medicatrix naturae’.

De homeopathische geneeskunst heeft in de behandeling van reuma veel te bieden. Zoals uit het bovenstaande al blijkt moet er in de behandeling van reuma met verschillende invloeden en elementen rekening worden gehouden. Er zal op ieder afzonderlijke ziektevorm moeten worden voorgeschreven wil er sprake kunnen zijn van genezing.

Verstorende elementen

Erfelijke factoren, levensomstandigheden, geneesmiddelgebruik, biografische crises, acute epidemische ziekten etc.etc. kunnen de behandeling van de chronische reumaziekte verstoren en/of blokkeren. Er kan met deze verschillende ziektevormen, mede door een homeopathisch voorschrift, afgerekend worden. Hiervoor heeft de homeopathie verschillende geneesmiddelengroepen tot haar beschikking. Geneesmiddelen waarvan de grondstof afkomstig is van het planten of dierenrijk zijn aangewezen voor de meer acute ziektevormen. Acute ziektevormen zoals infectieziekten of verwondingen, over belasting of ook acute oplevingen van het chronische klachtenpatroon etc.etc. Voor het neutraliseren van negatieve invloed van de ziektebevorderende erfelijke belasting wordt gebruik gemaakt van (gemedicaliseerde) ziekte producten die in de homeopathie “nosode” worden genoemd. In de reguliere geneeskunde gebruiken we vergelijkbare grondstoffen om vaccinaties te maken. Voor de basis van de chronische ziekten, de lichamelijke aanleg, worden de geneesmiddelen betrokken uit de zelfde stoffen als waaruit het lichaam is opgebouwd te weten de mineralen. Zo zijn er verschillende geneesmiddelgroepen ieder met hun specifieke eigen vermogen die de reumapatiënt kunnen helpen in te terugverkrijgen van de gezondheid.

Een prettige bijkomstigheid is dat homeopathische geneesmiddelen afgeleid zijn van natuurlijke substanties.
Door hun bereidingswijze zijn homeopathische geneesmiddelen bij correct gebruik daardoor nooit schadelijk voor de patiënt. Voor natuurlijke substanties heeft ons lichaam de beschikking over natuurlijke uitscheidingsorganen die indien nodig volledig in staat zijn om eventueel belastende stoffen te neutraliseren en uit te scheiden.

De diagnose Reuma

Het merendeel van de patiënten die een homeopaat bezoekt heeft voordien veelal de reumatoloog geconsulteerd. Door de reumatoloog is al dan niet een positief reuma diagnose gesteld. Indien reuma als zodanig niet aangetoond kan worden luidt de naam veelal artritis of artrose. Voor de homeopathische behandeling is de diagnose op zichzelf van ondergeschikt belang omdat behandeling plaatsvindt op geleide van de klachten en symptomen van de patiënt.

De homeopathische behandeling is gericht op het wegnemen van de oorzakelijke verstoringen. Soms is het slijtageproces echter zover voortgeschreden dat het wenselijke is om de patiënt naast het voorschrijven van de aangewezen homeopathische medicatie te ondersteunen met bijvoorbeeld voedingssupplementen en/of biochemische zouten. Beiden hebben de taak om het natuurlijke weefsel te ondersteunen in het herstel.

Regulier versus homeopathie

De patiënt die de homeopaat bezoekt is veelal voor de pijnbestrijding en ontstekingsremming afhankelijk van reguliere medicatie. Reguliere middelen als diclophenac, ibuprofen en methotrexaat bijvoorbeeld kunnen niet zomaar gestopt worden. De homeopaat zal adviseren om het afbouwen van het reguliere voorschrift door huisarts of reumatoloog te laten plaatsvinden waarbij de klachten van de patiënt de leidraad vormen. De reumatische klachten mogen tijdens het afbouwen van de reguliere medicatie niet toenemen.
Zo kan de homeopathische behandelde patiënt het meestal zonder reguliere medicatie stellen, medicatie waar bij langdurig gebruik de nodige bijwerkingen aan kleven. Een groot voordeel van de homeopathische behandeling.

Resultaten van de homeopathische behandeling

De resultaten die met homeopathie te behalen zijn kunnen zeer goed genoemd worden. De tijdsduur van het ziektegebeuren moet echter in de prognose meegewogen worden. Wanneer een patiënt al 30 jaar reumatische klachten heeft is het volkomen logisch dat deze niet in 3 weken verdwenen kunnen zijn. Van het begin van de behandeling af aan behoort een duidelijke verbetering van de klachten zeker tot de mogelijkheden. Ook bij patiënten bij wie er als substantiële gewrichtsschade is opgetreden zal de activiteit van het ziekte en ontstekingsproces afnemen en dit komt vervolgens tot uitdrukking in een duidelijke vermindering van de pijnklachten. De bewegingsbeperkingen door blijvende gewrichtsschade is, jammer genoeg, vaak niet omkeerbaar.

Onder de chronische ziekten neemt reuma een belangrijke plaats in. Het individuele leed en de maatschappelijke gevolgen zijn groot. Ook in de homeopathische praktijk worden wij vaak geconfronteerd met de reuma patiënten en de gevolgen van deze ziekte in hun individuele leven.

Binnen de Stichting Hahnemann Homeopathie is er daarom een kerngroep van homeopaten die zich intensief bezig houdt met de behandeling van reuma in al haar vormen. Op zoek naar een klassiek homeopaat bij jou in de buurt? Stel je vraag en we nemen zo spoedig mogelijk contact op.